Słowo psychoterapia pochodzi od dwóch greckich słów “psyche” (dusza) i “therapeia” (leczenie). Psychoterapia to leczenie problemów psychicznych za pomocą naukowo uznanych procesów terapeutycznych. Poprzez rozmowy psychoterapeutyczne, ćwiczenia różnych form zachowań, techniki relaksacyjne i metody, które wzmacniają pozytywne myślenie, są diagnozowane i leczone zaburzenia myślenia, emocji, doznań i działania. Do nich należą np. depresja, lęk, zaburzenia odżywania, uzależnienia oraz choroby uwarunkowane psychosomatycznie.

Psychoterapia może pomóc w radzeniu sobie z problemem lub zaburzeniem psychicznym oraz lepiej pokonywać trudne sytuacje życiowe, czasem uzupełniona ona jest terapią farmakologiczną.Także dla rodzin i przyjaciół osób chorych psychoterapia może być pomocna.

  • depresja
  • napad lęku panicznego, fobie, zespół lęku uogólnionego, lęk społeczny
  • zaburzenia odżywiania
  • uzależnienia
  • zaburzenia zachowania u dzieci i młodzieży
  • zaburzenia osobowości
  • psychicznie uwarunkowane zaburzenia funkcji organizmu (nadciśnienie, zaburzenia snu)
  • choroby fizyczne wywołane przez czynniki psychiczne i przez nie utrzymujące się w stanie chronicznym
  • następstwa doznań traumatycznych (np. gwałtu, molestowania seksualnego, przeżycia wypadku, katastrofy naturalnej, wojny lub tortur)
  • życiowe sytuacje kryzysowe np wywołane przez rozstanie lub śmierć

Powinniśmy udać się do psychoterapeuty gdy:

  • nie jesteśmy w stanie wypełniać naszych codziennych obowiązków
  • gdy próbowaliśmy pomóc sobie sami, ale czujemy się bezradni
  • gdy presja cierpienia jest taka wielka, że myślimy o samobójstwie
  • gdy zwalczamy nasze problemy za pomocą alkoholu lub innych substancji uzależniających
  • gdy dłużej niż 4 tygodnie cierpimy na depresję lub lęki
  • gdy cierpimy z powodu bólu, zaburzeń snu, unikamy czynności, które do tej pory sprawiały nam przyjemność, gdy cierpimy z powodu zaburzeń rytmu serca, zawrotów głowy lub innych dolegliwości fizycznych,a lekarz nie może stwierdzić żadnych przyczyn fizycznych

W terapii poznawczo-behawioralnej poddaje się analizie życie przeszłe i obecne. Jedną z jej funkcji jest wprowadzenie także za pomocą ćwiczeń-zmiany w aktualnych wzorcach myślenia, emocji i zachowania. Pacjent może się nauczyć nowych postaw i sposobów zachowania na chwilę obecną i na przyszłość, aby pokonać lęki i wzmocnić zaufanie do samego siebie.

Zawód psychoterapeuty wykonuje psycholog, który ukończył szkołę psychoterapii lub jest w trakcie uzyskiwania certyfikatu zawodu psychoterapeuty. Psychoterapeuta nie przepisuje farmakoterapii, posługuje się wyłącznie psychologicznymi metodami leczenia (np. w celu zmiany myślenia i zachowania oraz przetworzenia wewnętrznych konfliktów).

Pomoc psychologiczna obejmuje szeroki zakres działań: od profilaktyki, poprzez doradztwo, interwencję kryzysową, aż po psychoterapię. Pierwszymi miejscami, do których warto się zgłosić po pomoc, są wszelkie instytucje, w których świadczone jest poradnictwo psychologiczne. Są to m.in poradnie zdrowia psychicznego, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, ośrodki pomocy społecznej oraz punkty konsultacyjne znajdujące się np. przy szkołach bądź fundacjach i stowarzyszeniach, które realizują zadania z obszaru psychoedukacji, profilaktyki i promocji zdrowia psychicznego. Poradnictwo psychologiczne to działanie, którego celem jest szeroko rozumiany rozwój człowieka. Pomoc jaką możemy uzyskać koncentruje się przede wszystkim na sposobach rozwiązania problemu, z którym się zgłaszamy, a nie na badaniu przyczyn naszych trudności.

Ośrodki interwencji kryzysowej świadczą pomoc psychologiczną przede wszystkim w postaci interwencji kryzysowej. Wszechstronnego wsparcia i pomocy (psychologicznej, materialno-bytowej, prawnej, społecznej, medycznej, informacyjnej czy innej np. w postaci telefonów zaufania), jakiej udzielają pracownicy ośrodków interwencji kryzysowej, możemy potrzebować, gdy doświadczyliśmy np. maltretowania, gwałtu, straty mieszkania w wyniku pożaru bądź powodzi. Celem interwencji kryzysowej jest przede wszystkim przywrócenie podstawowego poczucia bezpieczeństwa osoby oraz odzyskania przez nią umiejętności radzenia sobie z tym, co ją spotkało, poprzez wykorzystanie tkwiących w niej zasobów. Interwenci kryzysowi to zwykle psycholodzy, pedagodzy lub socjolodzy- osoby, które przeszły dodatkowe szkolenia z zakresu interwencji kryzysowej lub podstawowe szkolenie z zakresu psychoterapii. Interwencja kończy się w momencie odzyskania przez osobę podstawowej równowagi i bezpieczeństwa oraz uzgodnienia kierunku rozwiązania problemu, który wywołał kryzys. Często dopiero po jej zakończeniu możliwe jest podjęcie długofalowej pomocy, np. psychoterapii.

Psychoterapia jest praktyką, działaniem, w którym narzędziem jest sam psychoterapeuta wraz z jego wiedzą, umiejętnościami, doświadczeniem zawodowym i osobistym. Psychoterapia jest możliwością zobaczenia czegoś w nowy sposób, nauką nowych sposobów doświadczania siebie i rzeczywistości oraz odkrywania i korzystania z tego, czym już dysponujemy. Jest możliwością odkrycia swojej wolności i odpowiedzialności za własne życie. Psychoterapia jest stosowana w leczeniu zaburzeń psychicznych (depresja, nerwica, fobia, zaburzenia odżywiania), może być stosowana wraz z farmakoterapią. Może być pomocna w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi i społecznymi, takimi jak żałoba, utrata sensu życia, poczucie bezradności, doświadczanie konfliktów w rodzinie czy miejscu pracy, niska samoocena, doświadczanie niepowodzeń. Psychoterapia pomaga w odzyskaniu równowagi psychicznej i cielesnej. Obecnie do najpopularniejszych nurtów psychoterapii zaliczamy: psychoterapię poznawczo- behawioralną (CBT), psychoterapię Gestalt, psychoterapię rodzinną, psychoterapię narratywną, psychoanalizę, psychoterapię psychodynamiczną, psychoterapię zorientowaną na proces, psychoterapię ericksonowską oraz psychoterapię skoncentrowaną na rozwiązaniu (TSR), analizę transakcyjną. Psychoterapia może odbywać się w formie indywidualnych spotkań, spotkań psychoterapeuty z małżeństwem/parą bądź całą rodziną oraz spotkań z większą liczbą uczestników, tworzących grupę terapeutyczną.

Cel psychoterapii indywidualnej i jej przebieg (częstotliwość sesji, zasady współpracy) ustalane są wspólnie na początku w formie kontraktu. Długość trwania sesji wynosi 50 minut, natomiast ich częstotliwość zależy od nurtu terapeutycznego, naszych trudności, preferencji, czasu i możliwości finansowych. Spotkania odbywają się odstępach tygodniowych. Psychoterapia może trwać od kilku sesji do kilku lat.