Pomoc psychologiczna człowiekowi cierpiącemu jest podstawowym zadaniem psychologa. W trakcie oddziaływania na drugiego człowieka w procesie pomagania mu konieczne jest przestrzeganie podstawowych zasad etycznych. Sytuacjami trudnymi, w których oczekuje się pomocy psychologa są:

  • konflikty rodzinne
  • nerwice
  • zaburzenia psychiczne
  • problemy związane z nadużywaniem alkoholu
  • Jakie jest wynagrodzenie psychologa?

Psychoterapia jest postrzegana jako forma pomocy ludziom cierpiącym, którzy nie są w stanie pomóc sobie sami. Pomoc psychologiczna jest działaniem ukierunkowanym na dobro drugiej osoby, czy osób, z pominięciem własnych korzyści. O profesjonalizmie działania decyduje przygotowanie psychologiczne, a więc umiejętność zastosowania wiedzy psychologicznej. Ważnym elementem jest zarówno komponent emocjonalny- zdolność do empatii, jak i komponent poznawczy- trafność spostrzegania sytuacji i potrzeb innych ludzi.

RODZAJE POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ

  1. Wspieranie samorealizacji ukierunkowane na rozwój osoby. Rozwojowi służą treningi: interpersonalny, asertywności, kompetencji wychowawczych.
  2. Promocja zdrowia. Jest to złożony zespół działań profesjonalnych, których celem jest rozwój i wzmacnianie zdrowia całej populacji w kontekście codziennego życia, od poczęcia do późnej starości. Są to działania nastawione na rozwój cech i właściwości osoby, które sprzyjają kształtowaniu zachowań prozdrowotnych.
  3. Prewencja psychologiczna. Są to działania nastawione na zapobieganie różnym formom patologii. Obejmują one takie formy interwencji psychologicznej, które pozwalają zmniejszyć ryzyko wystąpienia zaburzeń funkcjonowania psychicznego, somatycznego czy społecznego.
  4. Poradnictwo psychologiczne. Psychologowie pomagają w rozwiązywaniu kryzysów rozwojowych, problemów małżeńskich, a także w wyborze zawodu czy ścieżki edukacyjnej. Psycholog tworzy warunki, w których klient umie rozpoznać swoje potrzeby, możliwości i dokonać własnego, samodzielnego wyboru.
  5. Interwencja kryzysowa. Ta forma pomocy jest działaniem zmierzającym do odzyskania przez osobę dotkniętą kryzysem zdolności do jego samodzielnego rozwiązania. Ma charakter pomocy psychologicznej, medycznej, socjalnej lub prawnej i służy wsparciu emocjonalnemu w kryzysie. Ten rodzaj pomocy jest krótkotrwały i ma często charakter interdyscyplinarny.
  6. Rehabilitacja psychologiczna to pomoc osobom niepełnosprawnym psychicznie lub fizycznie w przystosowaniu się do otoczenia społecznego i zaakceptowaniu ograniczeń życiowych wynikających z niepełnosprawności.
  7. Resocjalizacja to współtworzenie przez psychologów programów oddziaływań wobec osób, które odbywają karę za dokonanie przestępstw, a więc złamanie norm prawnych.
  8. Psychoterapia to specjalistyczna metoda leczenia, która polega na intencjonalnym stosowaniu oddziaływań psychologicznych. W psychoterapii wykorzystywana jest wiedza teoretyczna i umiejętności psychoterapeuty w procesie niesienia pomocy głównie osobom z zaburzeniami neurotycznymi, zaburzeniami osobowości i psychosomatycznymi. Celem psychoterapii jest rozwój osobowości, zdrowie psychiczne oraz usuwanie chorobowych objawów pacjenta.

ZAUFANIE

Zaufanie do terapeuty to przekonanie, że cała relacja i wszystko, co zostanie ujawnione w procesie pomagania, pozostanie poufne. Budowanie zaufania klienta do psychologa rozpoczyna się od zawarcia kontraktu. Dobrze zawarty kontrakt gwarantuje bezpieczeństwo klienta. Relacja psychoterapeutyczna składa się z trzech podstawowych elementów: kontraktu, przebiegu procesu terapeutycznego i zakończenia.

KONTRAKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY

Umowa między psychoterapeutą a klientem, zwana kontraktem, jest najważniejszą częścią wstępnego postępowania, pozwala ustalić zasady współpracy. Kontrakt psychoterapeutyczny składa się z następujących elementów:

  • określenie celu oddziaływania
  • uzyskanie dobrowolnej, świadomej zgody klienta
  • określenie warunków współpracy

Określenie celu terapii to ustalenie problemów, z którymi zgłasza się klient. Omawiając potrzeby i oczekiwania klienta, psychoterapeuta wskazuje, jakie są jego możliwości udzielenia pomocy. Kluczowym elementem informacji o terapii są ustalenia dotyczące zasad zachowania tajemnicy zawodowej i granic jej obowiązywania. Określając warunki współpracy omawia się takie kwestie jak: czas trwania całej terapii, czas trwania każdej sesji, zasady wynagrodzenia terapeuty oraz warunki odwoływania sesji.

ZAKOŃCZENIE PROCESU TERAPEUTYCZNEGO

Zakończenie procesu terapeutycznego oznacza zrealizowanie postawionych na początku celów. Jeśli zawarty kontrakt miał charakter czasowy, to po odbyciu określonej w nim liczby spotkań proces ulega zakończeniu. Ważnym etycznie celem ostatniej fazy psychoterapii jest to, by jej osiągnięcia wprowadzić do realnego życia klienta.

SUPERWIZJA

W trosce o dobro klienta ważnym wymogiem etycznym jest podleganie psychoterapeuty merytorycznej kontroli, superwizji. Superwizja ma pomóc psychoterapeucie w zrozumieniu zachodzących w terapii procesów, emocji i zachowań. Superwizor poddaje ocenie i krytycznej analizie przebieg terapii, a także relacje między terapeutą a jego klientem. Superwizja nie jest psychoterapią terapeuty. Koncentruje się na tym, by klienci terapeuty odnieśli korzyści z udzielanej im pomocy, by ich prawa były respektowane, a relacja terapeutyczna prawidłowa. Kwestie, które podlegają superwizji, to planowanie leczenia konkretnego klienta, pomoc w zrozumieniu zachodzących w terapii faktów, uzyskiwanie wsparcia w trudnych dla terapeuty momentach, a także wspólne rozwiązywanie pojawiających się dylematów etycznych.