PSYCHOLOG DIAGNOSTA

Diagnostyka psychologiczna jest jedną z podstawowych form praktycznej działalności zawodowej psychologów. Celem diagnozy może być przygotowanie programu oddziaływań wobec klienta, a w konsekwencji pomoc psychologiczna, w trakcie której dokonuje  się bardzo precyzyjnego opisu jego problemów i potrzeb. Działania psychologa diagnosty kończą się opracowaniem charakterystyki funkcjonowania klienta w wybranych aspektach np. mechanizmy motywacyjne, sprawność psychofizyczna, rozwój społeczny. Psycholog bada i opisuje możliwości podjęcia przez klienta pracy na stanowisku wymagającym specyficznych predyspozycji psychicznych. Podobnie psycholog dziecięcy bada dziecko z trudnościami szkolnymi, poszukuje ich przyczyn i formułuje wskazówki dla rodziców oraz szkoły. Orzeka też, czy nie ma potrzeby zmiany trybu i sposobu edukacji na bardziej dostosowaną do rozwojowych i psychicznych możliwości dziecka. Psycholog- biegły, powołany przez sąd, analizuje mechanizmy motywacyjne oskarżonego, bada relacje emocjonalne między rozwodzącymi się rodzicami a ich dziećmi, określa zaburzenia w procesie socjalizacji nieletnich przestępców i stopień ich asocjalności. W niektórych przypadkach, określonych przez prawo, badania psychologiczne są obligatoryjne i psycholog decyduje, czy klient może otrzymać dane uprawnienia (kierowca, detektyw). Wykonując czynności zawodowe, psycholog zawsze dąży do tego, żeby kontakt z nim był pomocny dla drugiego człowieka. Psycholog z racji swojego zawodu poczuwa się do udzielania pomocy psychologicznej w każdych okolicznościach, gdy zachodzi taka potrzeba

CECHY RELACJI PSYCHOLOG-KLIENT

Psycholog, przyjmując konkretnego klienta powinien rozważyć przyczyny, dla których się do niego zgłosił, i uwzględnić wynikającą z nich motywację do udziału w procesie diagnostycznym. Diagnoza psychologiczna powinna uwzględniać tylko dane zebrane w samym badaniu i dostępne dane obiektywne.

ETAPY PROCESU DIAGNOSTYCZNEGO

Każde profesjonalne działanie psychologa składa się z trzech podstawowych etapów. Są to:

  • zawarcie kontraktu diagnostycznego
  • przeprowadzenie diagnozy
  • zakończenie diagnozy poprzez udzielenie informacji zwrotnych badanemu oraz opracowanie opinii o nim

KONTRAKT DIAGNOSTYCZNY

Początek kontaktu psychologa z klientem to ustalenie zasad współpracy oraz wyjaśnienie jej podstawowych cech. Zawieranie kontraktu pozwala klientowi zrozumieć to, co będzie miało miejsce w czasie badania i jakie będą tego skutki, jakie jest znaczenie diagnozy i komu zostanie ona przekazana. Zawierając kontrakt psycholog musi omówić z klientem następujące problemy:

  • Jaki jest cel działania psychologa?
  • Jaki jest zakres interwencji psychologicznej?
  • Czego oczekuje klient?
  • Jaki będzie czas trwania badania?
  • Jakie jest wynagrodzenie psychologa?

Psycholog ma prawo zbierać tylko niezbędne informacje o swoim kliencie, konieczne do postawienia diagnozy.

ZAKOŃCZENIE PROCESU DIAGNOSTYCZNEGO

Zakończenie diagnozy składa się z dwóch części. Kontakt z klientem zostaje zakończony przekazaniem mu informacji zwrotnych i wskazaniem, kiedy psycholog przygotuje pisemną diagnozę. Uzyskanie od psychologa informacji zwrotnych dotyczących diagnozy jest podstawowym prawem klienta. Przekazanie klientowi informacji o uzyskanych wynikach to także wypełnienie zobowiązania zawartego w kontrakcie.

BADANIA DIAGNOSTYCZNE DZIECI I MŁODZIEŻY

Ważnym elementem pracy z osobą niepełnoletnią jest ustalenie poufności relacji. Dziecko musi uzyskać od psychologa zapewnienie, że rodzice nie usłyszą informacji przekazanych przez nie, chyba że będzie to konieczne ze względu na jego zdrowie czy życie, ale wtedy psycholog poinformuje je o tym.