W terapii poznawczo- behawioralnej obowiązuje zbiór wzajemnie powiązanych założeń teoretycznych oraz zbiór technik, z których buduje się strategie i układa je w protokoły kliniczne. Spośród form pomocy psychologicznej, które były przedmiotem badań empirycznych i wpisują się w model terapii poznawczo-behawioralnej, warto wymienić:
- terapię akceptacji i zaangażowania (acceptance and commitment therapy- ACT)
- dialektyczną terapię behawioralną (dialectic behavior therapy- DBT)
- terapię schematów (schema therapy- ST)
- terapię poznawczą (cognitive therapy-CT)
- terapię racjonalno- emotywną (rational-emotive behavior therapy- REBT).
Terapia dialektyczno-behawioralna ma swoje źródła w treningu umiejętności behawioralnych. Dzięki nauce akceptacji i uważności, pomaga w radzeniu sobie z problemami w sferze poznawczej i emocjonalnej. W terapii racjonalno- emotywnej przedmiotem głównego zainteresowania są irracjonalne przekonania kluczowe i ich wzajemne oddziaływania (np. roszczeniowość i myśli katastroficzne).
TEORETYCZNE PODSTAWY TERAPII POZNAWCZO-BEHAWIORALNEJ
Fundamenty współczesnego modelu terapii poznawczo-behawioralnej tworzą terapia poznawcza Becka oraz terapia racjonalno-emotywna Ellisa. Podstawą teoretyczną terapii CBT jest model poznawczy ABC.
A w modelu ABC odnosi się do zdarzeń aktywizujących: zarówno sytuacji w świecie zewnętrznym, jak i przeżyć wewnętrznych. B oznacza przekonania (ang. beliefs), czyli procesy przetwarzania informacji (treści poznawcze) przybierające postać przekonań i myśli. C to konsekwencje (ang consequences) w postaci subiektywnych, behawioralnych i psychofizjologicznych reakcji osoby.
Terapia poznawczo- behawioralna skupia się na myślach automatycznych (najczęściej mają one postać opisów i wniosków- dotyczy to również wyobrażeń), przekonaniach kluczowych (schematach) oraz na zdarzeniach aktywujących oraz na konsekwencjach wybranych przekonań.
TERAPIA CBT- LECZENIE ZABURZEŃ OSOBOWOŚCI
Interwencje stosowane w terapii poznawczo-behawioralnej zaburzeń osobowości zwykle obejmują: proces oceny klinicznej, ujęcie poznawcze, interwencje oraz budowanie relacji terapeutycznej i wykorzystywanie jej w pracy z pacjentem. Ujęcie poznawcze skupia się na dawnych i bieżących problemach oraz problemach związanych z relacją terapeutyczną i procesem terapeutycznym. Pacjenci mogą dostrzec źródła swoich problemów w przeszłości i zrozumieć ich rozwój, a nawet zmierzyć się z nimi i przeżywać je “tu i teraz” w toku sesji. Terapia poznawczo-behawioralna jest stosowana jako terapia indywidualna i grupowa. Relację terapeutyczną cechuje współpraca, spójność, empatia i autentyczność.
DOWODY NAUKOWE NA SKUTECZNOŚĆ TERAPII CBT
Terapia dialektyczno-behawioralna (dialectic behavior therapy- DBT) jest jedną z metod poznawczo-behawioralnych, które obejmują starannie opracowany model teoretyczny oraz spójne z nim techniki. Zasadność jej stosowania dokumentowano wielokrotnie, przede wszystkim w kontekście zaburzenia osobowości typu borderline. Przeprowadzono wiele badań klinicznych nad jej skutecznością i efektywnością. Terapia dialektyczno-behawioralna figuruje jako jedna z metod opartych na dowodach naukowych zarówno w wykazie amerykańskiego Narodowego Instytutu Zdrowia, jak i w zbiorze wytycznych dotyczących kompetencji wymaganych w pracy klinicznej (NICE Guidelines).
Lynch ze współpracownikami (2007) ustalił, że farmakoterapia w połączeniu z terapią dialektyczno- behawioralną daje lepsze wyniki niż sama farmakoterapia w grupie starszych dorosłych z rozpoznaniem depresji i współwystępujących zaburzeń osobowości.
Terapia poznawczo- behawioralna jest dzisiaj najlepiej udokumentowaną formą interwencji psychologicznej w przypadku wielu zaburzeń osobowości.
Zapraszamy na psychoterapię CBT do Aleksandry Radomskiej: 535 021 194